Q-BUS Architectenbureau is al jaren voortrekker in BIM (Building Information Modeling) bij de realisering van bouwprojecten. Hierbij ligt de focus op correctheid en uitwisselbaarheid van informatie zodat onze BIM-modellen voor alle partijen interessant zijn, zowel voor de opdrachtgever, de ingenieurs als de aannemers.
Hoe werkt Q-BUS Architectenbureau met Building Information Modeling?
We werken volgens de Belgian Revit Standards en richten ons naar de meest recente afsprakenstelsels, met als voornaamste streefdoel: onze BIM-modellen moeten de solide basis vormen voor de samenwerking tussen alle bouwpartners en ze moeten gebruikt kunnen worden van ontwerp tot oplevering en zelfs voor facility-management nadien.
BIM is een methodiek waarbij met gespecialiseerde software een virtuele 3D-maquette van een gebouw wordt gemaakt. In die digitale maquette wordt op een slimme wijze alle informatie verzameld die voorheen verspreid werd in plannen, lastenboeken, meetstaten, technische fiches, as-built documentatie en nog zoveel meer. En dat is meteen een eerste argument waarom BIM zo interessant is.
1. Alles op één plaats
Als BIM toegepast wordt zoals het bedoeld is, dan is het BIM-model in 3D de enige plaats waar alle informatie over afmetingen, materialen, technieken, eigenschappen en hoeveelheden wordt opgeslagen. Deze informatie kan mee evolueren naarmate het project vordert.
2. Communicatiemiddel
De BIM-modellen kunnen snel en eenvoudig gedeeld worden tussen de bouwpartners omdat ze digitaal zijn. Via cloudapplicaties kan men spreken van “live” samenwerken in hetzelfde model, waardoor de communicatielijnen zeer kort zijn. Iedereen werkt en communiceert met hetzelfde unieke model. Nooit meer problemen met verschillende versies of ontbrekende info. Wie toegang heeft tot het BIM-model heeft steeds alle informatie en weet dat die up-to-date is.
3. Samenwerkingsmodel
Waar voorheen de verschillende disciplines in ontwerpfase na elkaar en soms los van elkaar aan het werk waren, kan men via BIM de disciplines verbinden. Er worden geen plannen meer uitgewisseld: de modellen en de erin geïntegreerde data worden gelinkt aan elkaar en als het ware over elkaar geschoven in een 3D-omgeving waarin alle componenten van architectuur, stabiliteit en technieken zichtbaar zijn. Het draagt bij tot een zeer goed ruimtelijk inzicht in het project voor alle partijen, niet in het minst voor de opdrachtgever en nadien voor de uitvoerders.
Het vergroot het gevoel van samenwerking doorheen het hele bouwproces doordat alle partijen hun steentje bijdragen aan het geheel. Als het BIM-model tijdens de uitvoering door de aannemers wordt overgenomen zien we een verschuiving van het klassieke conflictmodel naar een samenwerkingsmodel. In bouwteamformules komt dat nog beter tot zijn recht, waardoor we kunnen spreken van een goed huwelijk tussen BIM en bouwteamformules.
4. Clashcontroles
De data in het BIM-model staat in relatie tot elkaar, waardoor er zogenaamde clashcontroles mogelijk zijn tijdens de ontwerpfase. Doordat alles 3D is kan je een goede visuele controle uitvoeren om eventuele verkeerde kruisingen van constructieve elementen en technieken te ontdekken en te corrigeren, vooraleer dit problemen of kosten zou veroorzaken tijdens de uitvoering.
Maar door het feit dat er een digitaal model is, kunnen allerhande controles grotendeels geautomatiseerd worden voor nog meer nauwkeurigheid. Velen daarvan waren voorheen niet mogelijk of werden niet gedaan omdat er te weinig tijd was of omdat het te complex was. Want het gaat niet enkel over de bouwtechnische clashcontrole, maar bijvoorbeeld ook over de controle van allerhande regelgevingen. Denk maar aan de brandveiligheidsnormen, de maximale lengte van evacuatieroutes en de minimale ruimte voor rolstoeltoegankelijkheid. Een digitale omgeving is uitermate geschikt voor dit soort berekeningen en nog zoveel meer.
5. Reductie van faalkosten
Bij BIM wordt een project tweemaal gebouwd: virtueel in 3D in de ontwerpfase en vervolgens fysiek op de werf. Alle fouten die in de ontwerpfase kunnen vermeden of ontdekt en gecorrigeerd worden, kosten niets of slechts een fractie t.o.v. het ontdekken of maken van die fouten tijdens de uitvoering. Bij Q-BUS Architectenbureau willen we dat onze BIM-modellen foutloos zijn en dat is meteen onze grootste focus in onze werking. We zijn er ons van bewust dat wij een grote bijdrage kunnen leveren aan de reductie van kosten en dat we op die wijze de bouwkost onder controle kunnen houden. Maar ook aannemers ervaren het voordeel van goede BIM-modellen: ook zij reduceren hiermee kosten omdat de bouw-informatie duidelijker is en omdat er minder fouten gemaakt worden als alle bouwelementen veel beter op elkaar afgestemd zijn t.o.v. de klassieke 2D-aanpak. De gemiddelde reductie van faalkosten door het gebruik van BIM wordt, naargelang de bron, geraamd op 7 à 10 %.
BIM & bouwteamformule
In een bouwteamformule werken alle partijen reeds in de ontwerpfase samen: de opdrachtgever, de architect, de ingenieurs stabiliteit en technieken, de uitvoerende hoofdaannemer en eventueel reeds de gespecialiseerde onderaannemers of nevenaannemers. Zo kan iedereen zijn specifieke knowhow voluit inbrengen bij het tot stand komen van het ontwerp. Niet los of na elkaar, maar samen. Dit leidt tot betere projecten, minder fouten en vlottere uitvoering. Bovendien is de budgetbewaking een rode draad doorheen het hele ontwerpproces omdat de aannemer mee aan tafel zit om de financiële impact van bepaalde keuzes meteen te kunnen aftoetsen.
BIM is in bouwteamformules een ideaal middel om vlot samen te werken, omdat het BIM-model van in het begin mee evolueert door de input van alle partners en de basis vormt voor de uitvoering. Op die wijze is er op elk ogenblik tijdens het traject een up-to-date versie en is dat op het einde van het bouwproces meteen het as-built dossier met alle data en informatie over de gebruikte materialen, de merken en types, hun eigenschappen, hun onderhoudsvoorschriften enz.
3D is nog geen BIM
Q-BUS Architectenbureau gebruikt al 15 jaar de 3D-software REVIT Architecture voor het ontwerpen van projecten. Dat is steeds meer dé meest gebruikte BIM-software bij architecten en ingenieurs en ook alsmaar meer bij aannemers en professionele bouwheren. Maar 3D is “een tekening” en nog geen BIM.
Het wordt pas BIM als er informatie gekoppeld wordt aan het 3D-model en dat is precies wat we doen.
Klassieke lastenboeken en meetstaten maken behoort bijvoorbeeld tot het verleden: de informatie over eigenschappen en hoeveelheden per materiaal is geïntegreerd in het BIM-model en kan er op elk ogenblik op een accurate wijze uit gehaald worden. We streven naar foutloze modellen zodat de geëxporteerde informatie 100% correct is. En om een uitstekende IFC-export te kunnen doen van onze BIM-modellen, zodat andere partijen heel vlot met ons kunnen samenwerken, ongeacht hun software.
In 2016 hebben we de stap naar full-BIM gezet en vrij kort erna werd beslist om die methodiek voor alle projecten toe te passen.
Q-BUS Architectenbureau maakt het verschil
- Door overleg met verschillende bouwpartners werd duidelijk dat volledigheid en correctheid van BIM-modellen een erg belangrijke factor is om deze methodiek voluit te kunnen toepassen. Dat werd onze focus. Door externe en interne opleiding en door een continue aandacht voor steeds betere werkwijzen halen we een hoog niveau. We hebben hiervoor ook een full-time BIM-manager in huis die waakt over de kwaliteit van het geleverde werk. Hij houdt de template up-to-date, test dingen uit en stuurt bij waar nodig.
- We hebben een eigen applicatie ontwikkeld om BIM-data uit de modellen te verwerken. Bijvoorbeeld lastenboek en meetstaten, maar ook kostprijsramingen, vorderingsstaten, technische fiches, enz.
- Reeds van in het begin waren we ervan overtuigd dat we ons maximaal moesten richten naar de standaarden in de sector om de uitwisselbaarheid van onze modellen optimaal te houden. Logischerwijze werken we daarom volgens de Belgian Revit Standards.
- Om de menselijke fout te reduceren, zetten we in op automatisering van repetitieve taken door middel van de software Dynamo. Zeker als het gaat over routineuze manuele handelingen, willen dat geautomatiseerd zien om ons zo nog meer te kunnen concentreren op het ontwerp en ander intellectueel werk.
- We schermen onze BIM-modellen niet af, maar stellen deze gratis ter beschikking van alle bouwpartners in het voordeel van iedereen, onder het motto “delen = vermenigvuldigen”.
